TInformacje na tej stronie są przeznaczone dla profesjonalistów posiadających wiedzę medyczną. Potwierdzam, że jestem uprawniony do zapoznania się z materiałami o charakterze naukowym zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w RP
Unfortunately, as you are not a health care professional we cannot provide you this information.
Opieka nad niemowlęciem w pierwszych miesiącach jego życia to jedno z największych wyzwań stojących przed rodzicami. Początki zawsze bywają trudne, tym bardziej, gdy dotyczą zajmowania się tak kruchą i delikatną istotką. Nowonarodzone dziecko jest całkowicie zależne od mamy i taty. Gdy u malca pojawia się biegunka, niedoświadczeni opiekunowie często wpadają w panikę. Statystyki pokazują, że rozwolnienie prędzej czy później dopadnie każdego niemowlaka. Jak rozpoznać dolegliwości ze strony układu pokarmowego? Co zrobić, gdy objawy się nasilają? I wreszcie: co na biegunkę dla niemowlaka zalecają pediatrzy? Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania o rozwolnienie u niemowląt.
Biegunka jest jednym z sposobów detoksykacji organizmu ze szkodliwych substancji i czynników chorobotwórczych. To naturalna reakcja obronna naszego ciała na sytuację, gdy potrzebne jest jego oczyszczenie. O biegunce u niemowlaka mówimy wtedy, gdy w ciągu dwunastu godzin dziecko oddało pięć lub więcej stolców o płynnej bądź półpłynnej konsystencji. W wyniku podrażnienia delikatnego nabłonka wyściełającego jelita następuje przyspieszenie ruchów perystaltycznych. W efekcie jelita kurczą się, co przyspiesza przesuwanie pokarmu. Niestrawione resztki są wydalane, czasami bardzo gwałtownie. W kale można niekiedy zauważyć obecność krwi, śluzu lub ropy. Biegunka u niemowląt jest bardzo niebezpieczna, ponieważ może prowadzić do szybkiego odwodnienia organizmu (szczególnie wtedy, gdy towarzyszą jej wymioty). Rozwolnienia u niemowląt najczęściej są spowodowane zaburzeniem równowagi mikroflory jelitowej. Dochodzi do niego w następstwie różnego rodzaju zakażeń bakteryjnych błony śluzowej jelit. Z taką postacią biegunki mamy przede wszystkim do czynienia latem, w okresie zwiększonej podatności na zakażenia salmonellozą, szigelozą i lambliozą. Kolejną przyczyną biegunek u małych dzieci może być wniknięcie do organizmu wirusów lub pasożytów. Jeśli problemy pojawiły się w zimie, czynnikiem wywołującym infekcję jelit może być uprzednie zakażenie układu oddechowego (objawiające się m.in. kaszlem, przekrwionym gardłem i gorączką). Biegunka może wystąpić wskutek alergii lub nietolerancji pokarmowej. Przyczyną mogą być też błędy w żywieniu oraz antybiotykoterapia. Objawy biegunki mogą się nieco różnić w zależności od tego, czy dziecko karmione jest piersią czy butelką. U niemowląt karmionych naturalnie biegunkę można rozpoznać po zwiększeniu ilości stolców w ciągu doby oraz zmianie ich konsystencji na bardziej rozluźnioną. Co prawda kupki dziecka karmionego piersią z zasady są dosyć rzadkie, to przy biegunce jeszcze bardziej się upłynniają. Zapach stolca jest nieprzyjemny i wyraźnie inny niż zazwyczaj. W kale można dostrzec śluz a nawet ślady krwi. Zwiększenie częstotliwości wypróżniania przy biegunce można zauważyć również u niemowląt karmionych mieszankami mlecznymi. W ich przypadku kał staje się półpłynny lub płynny, a w kupkach pojawiają się niestrawione resztki pokarmu, krew i śluz. Maluszek, u którego pojawiła się biegunka, staje się marudny, na przemian apatyczny i rozdrażniony, nie chce jeść ani nie interesuje się zabawkami. Może odczuwać ból brzuszka, który sygnalizuje intensywnym płaczem i wierzganiem nóżek. Jego brzuch staje się twardy i wzdęty. Biegunka u niemowlaka może przybrać jedną z dwóch postaci: ostrą (trwającą do 14 dni, z czego same objawy żołądkowo-jelitowe to zazwyczaj 2-3 dni) oraz przewlekłą (trwającą dłużej niż 14 dni).
Jeśli biegunce u niemowlęcia towarzyszą wymioty i podwyższona temperatura ciała, zwłaszcza wtedy gdy dziecko ma mniej niż pół roku a termometr pokazuje więcej niż 38 stopni, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Pod żadnym pozorem nie należy zwlekać, bowiem takie objawy mogą świadczyć o toczącej się w organizmie infekcji wirusowej lub zakażeniu rotawirusami. Do wizyty u pediatry powinna nas skłonić także biegunka z krwią u niemowlaka. Jeśli rozwolnienia nawracają lub gdy objawy stają się wyjątkowo silne, również należy zgłosić się do lekarza. Nieleczona buegunka może poważnie zaszkodzić maluchowi. Częste wypróżnienia (zwłaszcza te, którym towarzyszą wymioty) powodują szybkie odwadnianie organizmu i zaburzenie równowagi elektrolitowej. Objawami odwodnienia może być rzadsze niż zwykle oddawanie moczu, wysuszone usta i język, brak łez podczas płaczu, zapadnięte oczy, zmniejszona elastyczność skóry, drażliwość, senność i apatia.
Należy wiedzieć, że biegunka u niemowląt może być powikłaniem po antybiotykoterapii. Przyjmowanie antybiotyków zaburza równowagę delikatnej flory bakteryjnej jelit, co może prowadzić do dysbakteriozy. I choć takie leki są najskuteczniejszą metodą leczenia schorzeń o podłożu bakteryjnym, niszczą zarówno te złe, jak i dobre mikroorganizmy. Rozwolnienie u dziecka, które było leczone antybiotykiem, pojawia się bardzo często. Biegunka poantybiotykowa może wystąpić zarówno w trakcie kuracji, jak i kilka miesięcy po jej zakończeniu. Innym powikłaniem po antybiotykach jest kandydoza, czyli zbytnie namnożenie w organizmie drożdżaków z rodzaju Candida. Kandydoza wywołuje liczne objawy ze strony układu pokarmowego, m.in. zaparcia, wzdęcia i biegunki. Po ustaniu dolegliwości warto zadbać o uzupełnienie bakterii zapewniających zdrowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Jednym z najbezpieczniejszych, a jednocześnie najskuteczniejszych probiotyków są preparaty zawierające specjalnie wyselekcjonowane szczepy Lactobacillus reuteri, np. Protectis firmy BioGaia.
Gdy naszemu maleństwu dokucza biegunka, warto skorzystać ze sprawdzonych domowych sposobów na złagodzenie jej objawów. Przede wszystkim zadbajmy o właściwe nawodnienie niemowlęcia. Aby nie doszło do odwodnienia dziecko musi przyjmować dużo płynów. W celu uzupełnienia elektrolitów można podać dziecku specjalne preparaty dostępne w większości aptek. Jeśli niemowlę karmione jest samym mlekiem, ilość pokarmu powinna być taka sama jak zwykle. U starszych niemowląt do diety można włączyć zupkę jarzynową z chudym mięsem lub kleik ryżowy na wodzie. W celu zmniejszenia ilości oddawanych stolców możemy podawać dziecku zupkę marchwiową (dotyczy to oczywiście maluszków, które poznały już smak tego warzywa). Ze względu na dużą zawartość błonnika ma ona działanie łagodzące na podrażnioną błonę śluzową jelit, a dzięki obecności wysokiej ilości soli mineralnych pozwala uzupełnić te utracone podczas rozwolnienia. Przepis na marchwiankę jest bardzo prosty: wystarczy umyć, obrać i ugotować 50g marchewki z niepełną łyżeczką soli. Całość miksujemy i podajemy dziecku w małych porcjach. Należy przy tym pamiętać, że zupę z marchewki podajemy po ustąpieniu objawów, nigdy w trakcie trwania biegunki!
