TInformacje na tej stronie są przeznaczone dla profesjonalistów posiadających wiedzę medyczną. Potwierdzam, że jestem uprawniony do zapoznania się z materiałami o charakterze naukowym zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w RP
Unfortunately, as you are not a health care professional we cannot provide you this information.
Zaparcia, czyli trudności z wypróżnianiem to częsta przypadłość u małych dzieci. Nie można jej jednak lekceważyć, bo przewlekłe zatwardzenie może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Jest to też dolegliwość bardzo nieprzyjemna i bolesna dla dziecka.
Czym są zaparcia u dzieci? W przypadku najmłodszych dzieci mówimy o nich, kiedy dziecko oddaje stolec twardy, suchy, często grudkowaty i wypróżnianiu towarzyszy wyraźny ból i wysiłek. Jednocześnie częstotliwość wypróżnień może być dość duża. U starszych dzieci, powyżej roku, zaparcia często wiążą się z rzadkimi wypróżnieniami – dziecko może oddawać stolec na przykład raz w tygodniu lub rzadziej. Jest to dla niego bolesne, widać, że maluch męczy się. Jednocześnie dziecko skarży się na bole brzucha, jest marudne i apatyczne.
Jakie są przyczyny tego problemu? Zaparcia u dzieci mogą mieć różne źródła: mogą wynikać z nieprawidłowej pracy układu trawiennego, który jest jeszcze mało dojrzały i nie radzi sobie dobrze z trawieniem wszystkich potraw. Zdarza się też, że epizody z zaparciami wywołanymi niestrawnością przekształcają się w tzw. zaparcia nawykowe. Na czym one polegają? Dziecko mające zatwardzenie odczuwa dyskomfort podczas próby wypróżnienia. Zaczyna więc tę czynność kojarzyć z bólem i unika jej, wstrzymując oddanie stolca, co tylko pogłębia problem. Zaparcia nawykowe zdarzają się też u dzieci, które są przedwcześnie odpieluchowywane, a także u dzieci, których trening czystości przebiega w nerwowej atmosferze, pod presją, a rodzice lub opiekunowie np. wyśmiewają i zawstydzają dziecko, jeśli nie uda mu się zdążyć na nocnik.
W przypadku zaparć nawykowych może być niezbędne wsparcie psychologa. Co jednak robić w innych przypadkach?
Przede wszystkim należy pamiętać, że dzieciom nie podajemy klasycznych preparatów przeczyszczających. Nie należy im też podawać przeczyszczających herbatek, nawet tych o naturalnym składzie. Wszelkie środki farmaceutyczne podajemy dopiero po konsultacji z pediatrą i według jego zaleceń. Uwaga: dotyczy to także czopków, w tym czopków glicerynowych, które mają w sposób mechaniczny pobudzić wypróżnianie. Należy być bardzo ostrożnym z ich stosowaniem, bo wprawdzie pomogą doraźnie rozwiązać problem, jednak łatwo możemy doprowadzić do sytuacji, w której dziecko przestanie wypróżniać się samodzielnie, bez tego rodzaju wsparcia. Dlatego pediatrzy ordynują czopki jedynie w sytuacjach naprawdę trudnych, wymagających szybkiego działania.
Dlatego zanim sięgniemy po lek na zaparcia, warto zacząć od domowych sposobów. Najprostszy to… zwiększenie ilości płynów podawanych dziecku. Dobre nawodnienie sprzyja rozluźnieniu konsystencji stolca, co pomaga w jego wydaleniu. Pediatrzy często zalecają, by dzieciom, które cierpią na nawracające zaparcia, zaraz po przebudzeniu podawać ciepłą wodę, co poprawia perystaltykę jelit i pobudza układ trawienny po przerwie nocnej. Do diety dziecka warto też wprowadzić produkty zawierające dużo błonnika, bo one także poprawiają perystaltykę jelit. Unikamy potraw o działaniu zatwardzającym: białego ryży i pieczywa, a także czekolady. W diecie dziecka powinny się natomiast znaleźć produkty takie jak świeże owoce czy warzywa.
W aptekach znajdziemy spory wybór różnego typu środków na zaparcia u dzieci dostępnych bez recepty. Substancją czynną w większości z nich jest laktuloza. Jest to związek chemiczny z grupy dwucukrów. W jelicie grubym laktulozą jest rozkładana tak, że zwiększa się ilość wody, a co za tym idzie – poprawia się perystaltyka jelit. Preparaty z laktulozą są powszechnie stosowane przy zaparciach zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, należy jednak pamiętać, że zawsze wybieramy preparat przeznaczony dla danej grupy wiekowej. Najlepiej wybrać go po konsultacji z pediatrą lub poradzić się farmaceuty.
Nawracające zaparcia u dzieci często powodowane są przez niedostatecznie rozwiniętą florę bakteryjną w jelitach. Nieprzypadkowo problem nasila się na przykład o infekcjach leczonych antybiotykami, bo antybiotyki niszczą nie tylko bakterie powodujące chorobę, ale też naturalną mikroflorę organizmu. Dlatego w przewlekłych zaparciach pomóc mogą probiotyki – preparaty, które wspierają tworzenie mikroflory bakteryjnej. Obowiązkowo należy je stosować osłonowa podczas antybiotykoterapii, jednak warto z nich korzystać także przy uporczywych i nawracających zaparciach. Probiotyki dedykowane dla dzieci już od pierwszych dni życia sprzyjają nie tylko prawidłowemu funkcjonowaniu układu trawiennego, ale też wzmacniają ogólną odporność organizmu malucha na infekcje. Można je więc stosować profilaktycznie. Suplementacja probiotykami jest szczególnie istotna w przypadku dzieci, które nie były lub nie są już karmione piersią, bo maluchy karmione mlekiem modyfikowanym częściej cierpią na zaparcia. Podawanie probiotyków pomaga całościowo wesprzeć układ trawienny i immunologiczny dziecka, jest przy tym całkowicie bezpieczne.
