TInformacje na tej stronie są przeznaczone dla profesjonalistów posiadających wiedzę medyczną. Potwierdzam, że jestem uprawniony do zapoznania się z materiałami o charakterze naukowym zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w RP
Unfortunately, as you are not a health care professional we cannot provide you this information.
W organizmie człowieka żyje około 50 miliardów bakterii. To prawie dziesięć razy więcej niż liczba własnych komórek! Mikroorganizmy zasiedlające nasze ciało i nie powodujące żadnych dolegliwości tradycyjnie nazywane są florą fizjologiczną. Skład flory zmienia się wraz z wiekiem. Naukowcy sugerują, że okres jej najintensywniejszego rozwoju przypada na 4-6 tydzień życia. Flora fizjologiczna może być modyfikowana pod wpływem antybiotyków lub niektórych produktów kosmetycznych. Do jej przekształcenia dochodzi także na skutek wniknięcia do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych. Jednym z nich jest szczep Helicobacter pylori. Jak przebiega zakażenie H. pylori u dzieci?
Wśród mikroorganizmów kolonizujących nasze ciało znajdują się zarówno te dobre, jak i złe. Wiele z nich bytuje w określonych rejonach ustroju (np. Aerococcus viridans i Streptococcus salivari w drogach oddechowych, Lactobacillus i Enterococcus w jamie ustnej, Clostridium perfringens i Bacillus subtilis w przewodzie pokarmowym czy Staphylococcus epidermidis i Aerococcus viridans na skórze). Wpływ bakterii na funkcjonowanie organizmu jest ogromny. Przeważająca część drobnoustrojów jest dla nas dobra. Wiele z nich jest niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesów fizjologicznych. Żyjące w nas bakterie chronią nas przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, zapewniając naturalną barierę immunologiczną. Istnieją także takie grupy bakterii, które mogą mieć wpływ na ryzyko zachorowania na określone schorzenia. Czym jest Helicobacter pylori?
Helicobacter pylori jest zaliczaną do pałeczek grupą bakterii gram-ujemnych o charakterystycznym, helikalnym kształcie. Bakterie z tego gatunku zasiedlają komórki nabłonkowe błony śluzowej żołądka, do których łatwo wnikają dzięki zdolności poruszania się. Helicobacter pylori wytwarzają ureazę – enzym powodujący przemianę mocznika w amoniak, a tym samym zmianę pH żołądka z kwaśnego na zasadowe (dzięki czemu mogą w nim przeżyć). Ponieważ H. pylori produkują także toksyny, są odpowiedzialne za powstawanie stanów zapalnych żołądka i dwunastnicy. W odpowiedzi na zakażenie uruchamiana jest odpowiedź immunologiczna organizmu. Aktywny proces zapalny błony śluzowej może po wielu latach doprowadzić do powstawania zmian zanikowych, a w skrajnych przypadkach nawet do rozwoju nowotworów.
Zakażenia bakterią Helicobacter pylori są powszechne na całym świecie. Według WHO zainfekowana może być nią więcej niż połowa populacji. Częstość infekcji w różnych krajach jest różna. Najwięcej zakażeń notuje się w krajach rozwijających się (70%), a najmniej w krajach wysoko rozwiniętych (30%). W Polsce H. pylori zainfekowanych jest około 84% dorosłych i 32% osób poniżej osiemnastego roku życia, co stanowi jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Droga przenoszenia jest bardzo prosta: wystarczy dotykać tych samych sztućców czy pić z tej samej butelki co osoba zainfekowana. Do zakażenia najczęściej dochodzi na drodze pokarmowej (oralno-oralnej, gastro-oralnej lub oralno-fekalnej). Głównymi czynnikami ryzyka są złe warunki socjalne i ekonomiczne, niedostępność czystej wody pitnej, duża liczba domowników zajmująca małą przestrzeń mieszkalną, nieprzestrzeganie zasad higieny, predyspozycje genetyczne oraz predyspozycje rasowe (zakażenia częściej występują u osób rasy czarnej). Na szczęście infekcję można szybko i łatwo wyleczyć.
Najwięcej zakażeń Helicobacter pylori występuje we wczesnym dzieciństwie, a infekcje przenoszą się zwykle w obrębie rodziny. Główna transmisja odbywa się między małżonkami, matką i dzieckiem oraz między rodzeństwem. Infekcja zazwyczaj utrzymuje się w organizmie długotrwale (chociaż zdarzają się również przypadki samoistnego ustąpienia zakażenia). U dzieci do zakażenia dochodzi najczęściej przed ukończeniem piątego roku życia. W pierwszych miesiącach w organizmie dziecka znajdują się przeciwciała przekazane przez matkę i chroniące je przed infekcjami H. pylori. W miarę przekształcania mikroflory bakteryjnej ilość przeciwciał przekazywanych wraz z mlekiem matki ulega zmniejszeniu, a rozwijający się organizm zaczyna bronić się sam. Największy wskaźnik infekcji występuje w Peru, Etiopii i Republice Południowej Afryki (aż 50-6-%). Uważa się, że w krajach rozwijających się do zakażenia u dzieci najczęściej dochodzi na drodze kałowo-pokarmowej, zaś w krajach rozwiniętych ustno-pokarmowej. Do przekazania bakterii może dojść chociażby przy podaniu dziecku oblizanej łyżeczki czy smoczka. Na infekcje Helicobacter pylori szczególnie narażone są dzieci żyjące w złych warunkach sanitarnych.
Większość dzieci zainfekowanych Helicobacter pylori nie wykazuje żadnych objawów klinicznych. Co ważne, dolegliwości towarzyszące zakażeniu u dzieci są nieco różne od symptomów występujących u osób dorosłych. Objawy infekcji H. pylori u najmłodszych pacjentów nie są specyficzne, dlatego niekiedy pojawiają się trudności z jednoznaczną diagnozą. Najbardziej typowymi dolegliwościami są problemy natury pokarmowej: biegunki, nudności i wymioty. U niektórych małych pacjentów może występować zgaga i bóle brzucha. Na obecność Helicobacter pylori mogą także wskazywać krwawienia z przewodu pokarmowego i niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza (anemia).
Diagnostyka infekcji Helicobacter pylori u dzieci opiera się na stosowaniu testów inwazyjnych (gastroskopia) lub nieinwazyjnych (badanie oddechowe, badanie kałowe). Zalecane jest również wykonanie testu na obecność ureazy bakteryjnej. Potwierdzone zakażenie H. pylori wymaga podjęcia odpowiedniego leczenia. Najczęściej stosuje się tzw. terapię skojarzoną, polegającą na jednoczesnym podawaniu antybiotyków i leków hamujących wydzielanie żołądkowe. Aby zapobiec wyjałowieniu przewodu pokarmowego w trakcie antybiotykoterapii warto stosować także probiotyki – specjalne preparaty zawierające szczepy starannie wyselekcjonowanych dobroczynnych bakterii.
