TInformacje na tej stronie są przeznaczone dla profesjonalistów posiadających wiedzę medyczną. Potwierdzam, że jestem uprawniony do zapoznania się z materiałami o charakterze naukowym zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w RP
Unfortunately, as you are not a health care professional we cannot provide you this information.
Trudno wyobrazić sobie współczesną medycynę bez antybiotyków. Istotnie zmniejszyły one śmiertelność wielu chorób i znacząco podniosły możliwości leczenia infekcji. Mają one jednak także skutki uboczne.
Antybiotyki z całą pewnością zrewolucjonizowały medycynę. Dzięki nim możliwe stało się leczenie chorób, które wcześniej były śmiertelne. Co więcej, antybiotykoterapia znacząco podniosła też bezpieczeństwo zabiegów chirurgicznych – dziś trudno sobie wyobrazić szpital, w którym nie ma tego rodzaju środków. Podanie antybiotyku pozwala w krótkim czasie uporać się z zakażeniem – antybiotyki stosowane są też profilaktycznie, by do tych zakażeń nie dochodziło. Dzięki istnieniu antybiotyków znacząco spadła też śmiertelność niemowląt i małych dzieci. Niestety, z antybiotykami wiąże się też kilka problemów. Po pierwsze coraz częściej mówi się, że są one nadużywane. Część lekarzy sięga po nie niemal rutynowo, podczas nawet niezbyt poważnych infekcji. Dlaczego jest to błąd? Przede wszystkim w niektórych przypadkach mamy do czynienia z infekcją o charakterze wirusowym, podczas gdy antybiotyki skutecznie leczą infekcje bakteryjne. Dodatkowo, częste stosowanie antybiotyków sprawia, że organizm uodparnia się na ich działanie i skuteczność antybiotykoterapii spada. A to oznacza, że przy kolejnych infekcjach trzeba sięgać po inne, coraz mocniejsze medykamenty. To szczególnie groźne w przypadku dzieci, u których antybiotykoterapia powinna być stosowana ze szczególną rozwagą i ostrożnością.
Kolejnym problemem wiążącym się ze stosowaniem antybiotyków, jest powodowany przez nie spadek odporności. Dlaczego tak się dzieje?
Celem stosowania antybiotyku jest likwidowanie patogennych bakterii, które wywołują infekcję. Niestety, antybiotyk nie działa precyzyjnie tylko na szkodliwe drobnoustroje. Uderza on także w mikroflorę bakteryjną naszego organizmu, a więc w te bakterie, które kolonizują jelita i mają niezwykle ważny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego. Osłabiona flora bakteryjna w jelitach sprawia, że system odpornościowy przestaje działać prawidłowo. Dlatego często krótko po zakończeniu antybiotykoterapii dochodzi do kolejnej infekcji, co wymaga ponownego podania antybiotyku… Dochodzi więc do mechanizmu błędnego koła, który bardzo trudno jest przerwać. U kobiet dodatkowym problemem okazują się infekcje intymne następujące wkrótce po kuracji antybiotykami. Nadwątlona mikroflora bakteryjna sprawia, że w trakcie antybiotykoterapii często też pojawiają się biegunki, które mogą się utrzymywać jeszcze po zakończeniu kuracji. Jeśli nie ochronimy flory bakteryjnej jelit przed działaniem antybiotyku i nie wesprzemy jej odbudowy po zakończeniu kuracji, trudno nam będzie odzyskać właściwy poziom odporności i będziemy borykać się z nawracającymi infekcjami.
To, jak długo antybiotyk utrzymuje się w organizmie, zależy od konkretnego preparatu. Obecnie oraz częściej stosowane są leki, które zażywamy bardzo krótko, bo jedynie przez trzy dni. Jednak czas ich działania utrzymuje się znacznie dłużej, bo aż przez siedem do dziesięciu dni. Zdecydowanie dłużej trwa likwidowanie skutków kuracji. Flora bakteryjna potrzebuje minimum dwóch tygodni, a niekiedy aż miesiąca, żeby odbudować się do stanu sprzed antybiotykoterapii. Proces ten możemy jednak przyspieszyć. Jak?
Zawsze przy przepisywaniu recepty na antybiotyk lekarz zaleca też wykupienie probiotyku jako leku osłonowego, który będzie łagodził negatywne skutki antybiotykoterapii. Zalecenia tego absolutnie nie wolno lekceważyć! Probiotyki nie zniwelują całkowicie negatywnego wpływu antybiotyków na florę bakteryjną naszego organizmu, ale mogą go znacząco zmniejszyć, zapobiegając tym samym spadkowi odporności. Gdy mowa o stosowaniu leków osłonowych, pojawia się zawsze pytanie, jak najlepiej zażywać probiotyk: przed czy po antybiotyku? Nie ma tutaj jednoznacznej odpowiedzi. Oczywiście najlepiej skonsultować się z lekarzem i zastosować do jego zaleceń. Warto jednak pamiętać, że często sposób stosowania zależy od konkretnego probiotyku i tego, jakie szczepy bakterii on zawiera. Jak więc postępować? Najważniejsze to zadbać o to, by między antybiotykiem a probiorykiem był co najmniej godzinny odstęp. Badania pokazują też, że probiotyki najskuteczniej działają, jeśli łykamy je na noc. Dlaczego tak się dzieje? W nocy nasze jelita przechodzą w tryb odpoczynku, a ich perystaltyka zwalnia. Dzięki temu bakterie zawarte w probiotyku mają więcej czasu na działanie i wzmocnienie mikroflory.
Po kończeniu kuracji antybiotykiem nadal musimy szczególną uwagę zwracać na to, by wzmocnić działanie naszego systemu immunologicznego. Jak to zrobić? Przede wszystkim należy kontynuować zażywanie probiotyku. Warto pamiętać, że probiotyki pełnią nie tylko rolę osłonową, są to uniwersalne środki korzystnie wpływające na mikroflorę organizmu. Kuracja powinna trwać nawet do miesiąca od zakończenia antybiotykoterapii. Co więcej, nic nie stoi na przeszkodzie, byśmy po probityki sięgali profilaktycznie, przede wszystkim w sezonie jesienno – zimowym, gdy system immunologiczny szczególnie potrzebuje wsparcia. Jednak to nie wszystko – żadna tabletka nie zastąpi zdrowego trybu życia, bez którego trudno liczyć na wysoki poziom odporności. Pracując nad wzmocnieniem odporności musimy zadbać o trzy jej filary: sen, ruch oraz żywienie.
Sen jest bardzo istotny – jego niedobory w bardzo krótkim czasie powodują spadek odporności. To dlatego, kiedy zarywamy noce i niedosypiamy tak łatwo łapiemy infekcje. Ile powinniśmy spać? Osiem godzin byłoby idealnie, ale już siedem godzin snu powinno dorosłemu człowiekowi wystarczyć, jeśli będzie to sen dobrej jakości, a więc głęboki i spokojny. A taki będzie, gdy zadbamy o niską temperaturę i dobre zaciemnienie w sypialni. Należy też na godzinę przed położeniem się spać zakończyć korzystanie z urządzeń z ekranami które emitują niebieskie światło. W wale z niedoborami snu pomoże nam też drzemka w ciągu dnia.
Aktywność fizyczna jest dziś uważana za bazę tzw. nowej piramidy zdrowego trybu życia. Ile powinniśmy się ruszać? Minimum trzy razy w tygodniu warto wygospodarować czas na aktywność fizyczną. Naukowcy podkreślają też, że bardzo dobre efekty przynosi codzienny ruch – spacery czy chodzenie po schodach – każda dawka aktywności utrzymuje nasz organizm w dobrym zdrowiu. Najlepsze efekty przynosi aktywność fizyczna w terenie – warto więc zaopatrzyć się w ubrania, które pozwolą nam ćwiczyć na zewnątrz bez względu na pogodę
A jak odżywianie przekłada się na naszą odporność? Wysoką odporność ma tylko organizm, który otrzymuje wszystkie potrzebne składniki odżywcze, w tym witaminy i minerały. Dlatego fundamentem diety wzmacniającej odporność są warzywa, kasze, pełnoziarniste produkty oraz owoce. Warto do jadłospisu włączyć też produkty, które mają dla naszej odporności szczególne znaczenie, bo są naturalnymi probiotykami: jogurty, kefiry czy kiszonki. Nie zapominajmy też o niedrogich ale bardzo skutecznych dodatkach: czosnek czy cebula nieprzypadkowo w medycynie ludowej miały tak szerokie zastosowanie. Szczególnie w sezonie jesienno – zimowym nie może ich zabraknąć na naszych talerzach.
