TInformacje na tej stronie są przeznaczone dla profesjonalistów posiadających wiedzę medyczną. Potwierdzam, że jestem uprawniony do zapoznania się z materiałami o charakterze naukowym zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w RP
Unfortunately, as you are not a health care professional we cannot provide you this information.
Trudno wyobrazić sobie współczesną medycynę bez antybiotyków. Substancje też pozwalają nam skutecznie leczyć rozmaite, często bardzo groźne, dolegliwości. Ubocznym skutkiem antybiotykoterapii jest jednak – paradoksalnie – spadek odporności. Dlatego tak ważne jest, by podczas leczenia z użyciem antybiotyków szczególnie zatroszczyć się o swoją odporność. Podpowiadamy, jak ją wzmacniać.
Antybiotyki to naturalne bądź sztuczne substancje, które są ubocznym produktem metabolizmu drobnoustrojów. Ich działanie polega na tym, że działają na metabolizm i podział określonych mikroorganizmów, neutralizując ich działanie. Antybiotyków używa się więc do leczenia zakażeń o charakterze bakteryjnym, w niektórych sytuacjach mogą być też stosowane profilaktycznie, jeśli istnieje ryzyko wystąpienia takiego zakażenia. Antybiotykoterapia zrewolucjonizowała medycynę i pozwoliła nam skutecznie leczyć zakażenia, które wcześniej były śmiertelne. Jednak nie oznacza to, że stosowanie antybiotyków nie wiąże się ze skutkami ubocznymi. Do najważniejszych należy osłabienie systemu immunologicznego. Dlaczego tak się dzieje?
Antybiotyki działają nie tylko na drobnoustroje, które są przyczyną choroby. Niszczą one także te bakterie, które w naszym organizmie pełnią pożyteczną i ważną rolę, chodzi tu przede wszystkim o mikroflorę bakteryjną, która znajduje się w jelitach. Stanowi ona bardzo ważny element systemu immunologicznego. Dobrze rozwinięta flora bakteryjna jelit pozwala nam skutecznie stawiać czoła infekcjom. Oczywiście to niejedyna jej rola, bierze ona udział także w procesach trawiennych. To dlatego podczas kuracji antybiotykami część pacjentów skarży się na bóle żołądka. Często pojawia się też biegunka, która jest efektem właśnie problemów z układem trawiennym. U kobiet dość często zdarzają się te infekcje intymne wkrótce po stosowaniu antybiotyków. To także efekt niższej sprawności układu immunologicznego.
Stosowanie antybiotyków może więc doprowadzić nas do swoistego błędnego koła. Ich podanie osłabia odporność organizmu. W efekcie jesteśmy bardziej narażeni na kolejną infekcję i rośne ryzyko konieczności ponownego sięgnięcia po antybiotyk. Co z kolei dalej obniża odporność… Jak przerwać to błędne koło? Zadbać o swoją odporność w trakcie kuracji antybiotykiem oraz już po jej zakończeniu.
Każdy lekarz, który zapisuje choremu antybiotyk, zaleca również probiotyk. To właśnie leki osłonowe na żołądek są podstawą tego, by kuracja antybiotykami nie zniszczyła naszej flory bakteryjnej w układzie pokarmowym. Czym są probiotyki? Są to preparaty, które zawierają szczepy żywych bakterii. Najczęściej są to bakterie kwasu mlekowego, zwykle z rodzaju i Bifidobacterium lub Lactobacillus. Bakterie te wzmacniają mikroflorę jelitową. Dzięki temu na bieżąco uzupełniane są ubytki, do których może dojść podczas stosowania antybiotyków. Stosowanie probiotyków jest najlepszą metodą, żeby zapobiec biegunce poantybiotykowej oraz ogólnemu spadkowi odporności.
Pacjenci często mają wątpliwości, czy zalecony probiotyk należy zażywać łącznie z antybiotykiem, czy też oddzielić od siebie te dwa preparaty. Co ciekawe, także sami lekarze nie są tu jednomyślni. Kiedyś zalecano odstęp co najmniej czterogodzinny między zastosowaniem antybiotyku i probiotyku. Ostatnio coraz wyraźniejsze są głosy, że wszystko zależy od rodzaju stosowanych preparatów i konkretnych szczepów bakteryjnych – w danej kombinacji może okazać się, że połknięcie dwóch leków jednocześnie nie osłabia ich działania. Jednak każdorazowo odpowiedzi na takie pytanie może udzielić tylko lekarz. Warto jednak pamiętać, że rozdzielne stosowanie wymienionych preparatów na pewno nie zaszkodzi, jeśli więc mamy jakiekolwiek wątpliwości, warto zadbać o odstęp między nimi. Lepiej też zażywać probiotyki wieczorem. Dlaczego? W nocy perystaltyka jelit jest spowolniona, co sprzyja powolnemu osadzaniu się bakterii w jelitach, a więc mają one więcej czasu na wzmocnienie flory bakteryjnej.
Stosowanie probiotyków wyłącznie w czasie leczenia antybiotykami to zdecydowanie za mało. Nasza mikroflora bakteryjna potrzebuje czasu, by się wzmocnić i odbudować. Jak długiego? Wszystko zależy od konkretnej kuracji: czasu jej trwania oraz zastosowanych leków. Przyjmuje się jednak, że probiotyki powinniśmy brać przynajmniej przez czas dwukrotnie dłuższy niż trwało leczenie antybiotykami. Jeśli jednak nadal zauważamy u siebie niepokojące objawy, na przykład utrzymującą się biegunkę, stosowanie probiotyków należy kontynuować. Warto przy tym pamiętać, że probiotyki to uniwersalne środki wzmacniające naszą odporność. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, by traktować je jako profilaktyczny element wzmacniania odporności i przyjmować regularnie, szczególnie w okresie zwiększonego ryzyka infekcji, to jest w sezonie jesienno – zimowym. Co pewien czas możemy zmieniać preparaty, żeby dostarczyć organizmowi różne szczepy bakterii. Nie należy jednak stosować kilku jednocześnie, bo ich składniki mogą wzajemnie osłabiać swoje działanie.
Podczas kuracji antybiotykami oraz bezpośrednio po niej powinniśmy szczególną uwagę zwracać na wszystkie działania, które korzystnie wpływają na nasz system immunologiczny. Bardzo ważnym elementem dbałości o wysoki poziom odporności jest dieta. Należy unikać cukru i białej mąki oraz wysoko przetworzonych produktów, natomiast jak najczęściej sięgać po kefiry i jogurty oraz kiszonki – zawierają one naturalne probiotyki, a więc bardzo korzystni wpływają na mikroflorę naszego organizmu. Dieta wzmacniająca odporność stawia też na esencjonalne wywary i buliony, które nie tylko rozgrzewają, ale też dostarczają wielu składników odżywczych. Zalecane jest jedzenie regularnie, najlepiej pięciu niewielkich posiłków dziennie. Na talerzu jak najczęściej powinny też gościć warzywa jako bogate źródło witamin.
