Zaparcia u niemowlaka - jak sobie z tym poradzić

Dolegliwości żołądkowo-jelitowe u niemowląt i małych dzieci zdarzają się stosunkowo często. Powszechnym problemem są między innymi trudności z wypróżnianiem. Układ pokarmowy rozwijającego się maleństwa wciąż jeszcze doskonali swoje funkcje, dlatego w pierwszych miesiącach życia jest szczególnie wrażliwy. Jednym z częściej poruszanych tematów jest wśród młodych rodziców wątek kupek niemowlaka. Wygląd i konsystencja stolca to ważna informacja o stanie zdrowia dziecka oraz świetna wskazówka dotycząca jego samopoczucia. Wygląd kupy niemowlaka może czasami naprawdę zadziwić. Nawet doświadczeni rodzice często wpadają w zdumienie na widok zawartości pieluszki bobasa. Pojawienie się zmian w wyglądzie kupy może być sygnałem, że w dziecięcym brzuszku dzieje się coś niedobrego. Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat zaparć u niemowląt koniecznie przeczytaj artykuł do końca.

Zaparcia u niemowlaka – przyczyny

Istnieje co najmniej kilka czynników mogących wywoływać zaparcia u niemowląt. Wśród najbardziej prawdopodobnych przyczyn wymienia się przede wszystkim zaburzenia równowagi mikroflory jelitowej, alergie pokarmowe oraz źle zbilansowaną dietę. Zatwardzenie u niemowlaka może być też wywołane przez stres lub niepokój. Problemom z wypróżnianiem często towarzyszą dolegliwości bólowe, co tym bardziej potęguje zaniepokojenie maleństwa. Czasami zatwardzeniom winny jest także niedobór w diecie któregoś ze składników pokarmowych, np. błonnika. Co ciekawe, problemy z oddawaniem stolca prawie nigdy nie występują u niemowląt karmionych mlekiem matki. Układ pokarmowy małych dzieci jest bowiem specjalnie przystosowany do trawienia pokarmu naturalnego. 

Zaparcia u niemowlaka – objawy

Aby zdiagnozować zaparcie u niemowlaka należy przede wszystkim uważnie przyglądać się dziecku. U bobasa borykającego się z takim problemem zazwyczaj zmniejsza się częstotliwość wypróżnień. W okresie pierwszych miesięcy życia maluchy robią kupkę z różną częstotliwością – niektóre wypróżniają się po każdym karmieniu, inne robią to jedynie kilka razy w tygodniu. Zarówno jedno, jak i drugie zachowanie mieści się w granicach normy – każde dziecko jest inne, a częstość oddawania stolca to cecha indywidualna. Wiele zależy też od sposobu karmienia. Maluchy pijące mleko mamy zazwyczaj robią kupę częściej niż niemowlaki karmione mieszankami modyfikowanymi. Zdecydowanie największa częstotliwość wypróżnień występuje u noworodków, które potrafią brudzić pieluszkę nawet do 10-12 razy dziennie. Przyjmuje się, że aby mówić o zatwardzeniu muszą zostać spełnione co najmniej trzy warunki: maluch musi robić kupę mniej niż 3 razy w tygodniu, jego stolce mają być twardsze niż zazwyczaj, a dziecko ma oddawać je z wyraźną trudnością. Taka kupa ma zwykle inną niż zwykle konsystencję: jest bardziej zwarta, wyglądem przypomina małe kulki. Innymi symptomami mogącymi wskazywać na problemy z wypróżnianiem może być zatrzymanie wzrostu, powolny przyrost masy ciała, brak apetytu i ogólne złe samopoczucie. Wskazówką sugerującą problemy ze zrobieniem kupy może być wreszcie krzyk i płacz podczas oddawania stolca, prężenie ciałka i wydymanie brzuszka.  W tym miejscu pragniemy jednak zaznaczyć, że płacz podczas oddawania stolca u małych dzieci niekoniecznie musi wskazywać na zaparcie. U niemowlaków takie zachowanie jest dosyć częste, dlatego nie zawsze należy je traktować jako powód do niepokoju. Jednak aby mieć pewność, że bobasowi nie dolega nic poważniejszego, warto zasięgnąć porady lekarskiej. Dlatego jeżeli martwią cię długie przerwy między wypróżnieniami najlepiej skonsultuj się z pediatrą.

Jak pomóc niemowlakowi zrobić kupkę?

Przede wszystkim postarajmy się zapewnić maluszkowi spokój i poczucie bezpieczeństwa. Sami też nie wpadajmy w panikę – nasze zdenerwowanie na pewno udzieli się niemowlakowi, a tego przecież nie chcemy. Dobrym sposobem (szczególnie u kilkumiesięcznych szkrabów) jest wyeliminowanie z otoczenia nadmiernej ilości bodźców. Warto przemyśleć, co może stanowić przyczynę niepokoju bobasa: jeżeli jest to jakaś grająca zabawka, można na jakiś czas zabrać ją z pokoju niemowlaka, jeżeli głośna muzyka – można ściszyć radio lub wyłączyć telewizor, itd. Niektóre dzieci mają skłonność do świadomego wstrzymywania defekacji w obawie przed towarzyszącym jej bólem. Jeśli podejrzewamy u naszego bobasa takie zachowanie, możemy zrobić mu delikatny masaż brzuszka. Wykonujemy go następująco: złączonymi palcami dłoni wykonujemy powolne, koliste ruchy w dolnej i środkowej części brzucha. Dobrze działają także ciepłe kąpiele oraz ogrzewanie brzuszka termoforem lub ciepłą pieluchą. Jeśli dziecko przyjmuje już pokarmy stałe, warto zadbać o to, by w jego diecie znalazła się wystarczająca ilość błonnika. Jego bogatym źródłem są przede wszystkim warzywa, owoce, pieczywo pełnoziarniste, kukurydza i zielony groszek. W przypadku, gdy niemowlę jest jeszcze karmione piersią, swój jadłospis o błonnik powinna wzbogacić karmiąca mama. Bardzo ważne jest także odpowiednie nawadnianie maleństwa. Dziecko powinno pić jak najwięcej płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Dobrze działają także herbatki ziołowe oraz świeżo wyciskane soki. Maluchowi można podawać także kompot z suszonych śliwek lub papkę ze startych jabłek czy gruszek. Jednocześnie należy ograniczyć (a najlepiej całkowicie wyeliminować) z diety napoje gazowane i soki z dodatkami cukru. 

Co na zaparcia u niemowlaka?

Gdy zauważymy, że nasz maluszek ma problemy z oddawaniem stolca, powinniśmy otoczyć go szczególną troską. Przede wszystkim postarajmy się pomóc mu powrócić do normalnego trybu wypróżnień. U bardzo małych dzieci zaparcia mogą być wyjątkowo trudne do zdiagnozowania. Maleństwo nie powie nam przecież, co mu dolega i z czym ma problem. Dlatego uważnie obserwujmy naszego niemowlaka i zwracajmy uwagę na to, jak zachowuje się w trakcie wypróżniania. Jeśli zaparcie trwa wyjątkowo długo najlepiej będzie udać się po pomoc do specjalisty. Pediatra z pewnością poleci najlepsze w danej sytuacji rozwiązanie oraz udzieli nam wskazówek, co dokładnie powinniśmy robić. Spora część specjalistów zaleca dla utrzymania równowagi flory jelitowej podawanie dzieciom probiotyków. Są to specjalne preparaty zawierające pożyteczne szczepy bakterii kolonizujących błony śluzowe przewodu pokarmowego i pozytywnie wpływających na wchłanianie i trawienie pokarmu. Wykazano, że niedobór dobrych bakterii może wywoływać wiele problemów brzuszkowych u niemowląt, między innymi biegunki, kolki jelitowe, biegunki czy właśnie zaparcia. Probiotyki dla niemowlaków dostępne są w postaci kropelek, dlatego ich podawanie jest bardzo proste. Szczególnie polecane są preparaty zawierające starannie wyselekcjonowane szczepy Lactobacillus reuteri.