Ulewanie u niemowląt - jak sobie z tym radzić

O ulewaniu mówimy, gdy dziecko po jedzeniu zwraca pokarm, który nie dotarł do żołądka. Bezpośrednio po nakarmieniu z ust dziecka zaczyna wypływać pokarm.

Wygląda to tak, jakby dziecko przełknęło to, co zjadło, a po chwili pokarm ten wraca. Dziecko może ulać odrobinę pokarmu, zdarza się jednak, że ulewa niemal tyle, co zjadło. Może się zdarzyć, że dziecko ulewa pokarm nawet do godziny po karmieniu.

Jak odróżnić ulewanie od wymiotów?

Ulewanie różni się od wymiotów - w przypadku wymiotów zwracana jest już nadtrawiona treść pokarmowa. Można to dość łatwo odróżnić:

Ulewanie:

• Z ust dziecka wypływa mleko w niezmienionej postaci
• Pokarm ma neutralny zapach
• Wypływanie treści jest powolne – mleko po prostu wypływa z buzi dziecka

Wymioty:

• Zapach zwracanej treści jest nieprzyjemny i kwaśny
• Treść często jest grudkowata i przypomina ser
• Zwracanie jest gwałtowne, dziecko napina brzuch

Wymioty świadczą już o stanie chorobowym, natomiast ulewanie jest procesem fizjologicznym. Nie oznacza to jednak, że zawsze jest ono bezpieczne dla dziecka.

Dlaczego niemowlęta ulewają?

Przyczyną ulewania pokarmu przez niemowlęta jest fakt, że nie mają one jeszcze do końca wykształconego mięśnia dolnego zwieracza przełyku. Sprawia to, że wypity pokarm może się cofać i wracać do przełyku. Natury nie da się przyspieszyć – trzeba po prostu poczekać, aż ten element będzie w pełni wykształcony.

Jak często i jak długo trwa ulewanie?

Ulewanie pokarmu jest typowe dla najmłodszych niemowląt:

• Zwykle najintensywniejsze jest u noworodków
• Z czasem zdarza się coraz rzadziej
• Powinno całkowicie zaniknąć, gdy dziecko ukończy szósty miesiąc życia
• Zdarzają się jednak przypadki, gdy ulewanie utrzymuje się nawet do osiemnastego miesiąca życia

Kiedy ulewanie powinno budzić niepokój?

Sporadyczne ulewanie nie stanowi powodu do niepokoju. Jednak w następujących przypadkach należy skonsultować się z pediatrą:

1. Ulewanie utrzymuje się po szóstym miesiącu życia
2. Dziecko ulewa po każdym karmieniu - może to doprowadzić do niedożywienia i braku właściwych przyrostów masy ciała
3. W ulewanym pokarmie widoczne są ślady krwi
4. Dziecko nie przybiera odpowiednio na wadze - szczególnie niebezpieczne u noworodków, u których nawet niewielka utrata wagi zagraża zdrowiu

Czynniki sprzyjające ulewaniu

Choć ulewanie jest procesem fizjologicznym, istnieją czynniki, które mogą je nasilać:

1. Połykanie powietrza podczas ssania

Dochodzi do tego, gdy:

• Dziecko nieprawidłowo ssie
• Przystawiamy do piersi dziecko płaczące
• Stosujemy nieodpowiednie butelki i smoczki przy karmieniu sztucznym

2. Zbyt szybkie i zbyt obfite jedzenie

W przypadku gdy:

• Dziecko karmione butelką otrzymuje zbyt duże porcje
• Matka ma bardzo dużo pokarmu, co sprawia, że dziecko je szybko i dużo
• Używamy smoczków, z których pokarm sam wypływa, bez wysiłku dziecka

3. Alergia pokarmowa

Częste ulewanie może być spowodowane alergią, najczęściej na białka mleka krowiego.

Jak zminimalizować ryzyko ulewania?

Dla dzieci karmionych piersią:

1. Prawidłowe przystawianie do piersi - warto skorzystać z konsultacji z położną laktacyjną lub certyfikowaną doradczynią laktacyjną
2. Zmiana pozycji karmienia - najlepsza jest pozycja leżąca, gdy mleko płynie niejako "do góry", co zmniejsza tempo wypływu pokarmu
3. Odciąganie niewielkiej ilości pokarmu przed karmieniem - w przypadku bardzo dużej ilości mleka u matki
4. Próba wstępnego wyciszenia dziecka przed przystawieniem do piersi, jeśli jest płaczące

Dla dzieci karmionych butelką:

1. Karmienie mniejszymi porcjami, ale częściej
2. Stosowanie smoczków fizjologicznych - wymagających od dziecka pracy zbliżonej do tej przy ssaniu piersi
3. Dobór odpowiedniej butelki i smoczka - warto skonsultować ich wybór z położną

Dla wszystkich dzieci:

1. Odbijanie po karmieniu - należy zadbać o to, by dziecko pozbyło się nadmiaru połkniętego powietrza, najlepiej opierając je lekko w pionie o swoje ramię
2. Układanie na boku po jedzeniu - zapobiega to ulewaniu oraz zabezpiecza przed zachłyśnięciem się pokarmem
3. Kontrolowanie, czy pieluszka nie jest zapięta zbyt ciasno i nie uciska brzuszka dziecka
4. Modyfikacja diety matki karmiącej lub zmiana mieszanki na produkt dla alergików w przypadku podejrzenia alergii

Kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?

Jeśli mimo wprowadzenia opisanych wyżej zmian dziecko nadal ulewa po każdym posiłku, konieczna jest wizyta u lekarza. Pediatra może:

• Wykluczyć inne przyczyny problemów trawiennych
• Ocenić czy dziecko prawidłowo przybiera na wadze
• Zalecić specjalne mleko zagęszczane dla dzieci z tendencją do ulewania (w przypadku dzieci karmionych sztucznie)
• Zdiagnozować ewentualną alergię pokarmową

Podsumowanie

Ulewanie jest naturalnym procesem wynikającym z niedojrzałości układu trawiennego niemowlęcia. W większości przypadków mija samoistnie, gdy dziecko rośnie i jego organizm dojrzewa. Stosując się do powyższych zaleceń, można znacząco zmniejszyć częstotliwość i nasilenie ulewania, zapewniając dziecku komfort i prawidłowy rozwój.

Pamiętaj jednak, że w razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto skonsultować się z pediatrą, który oceni stan dziecka i w razie potrzeby zaproponuje odpowiednie postępowanie.