Informacje zawarte w tej części witryny internetowej są przeznaczone wyłącznie dla pracowników służby zdrowia. Niniejszym potwierdzam, że jestem profesjonalistą.
Niestety, ponieważ nie jesteś pracownikiem służby zdrowia, nie możemy udzielić Ci tych informacji.
Biegunka u dziecka zdarza się często i może mieć bardzo różne przyczyny. Im młodsze dziecko, tym częściej możemy się jej spodziewać. Nie zawsze wymaga to interwencji lekarza, ale ważne jest, żeby rodzice znali domowe sposoby na biegunkę i wiedzieli, jak postępować z maluchem mającym tę dolegliwość.
Z dwóch głównych powodów:
Biegunką określa się stan, gdy dziecko kilka razy w ciągu dnia oddaje mocno rozwodniony stolec. Jest to naturalna reakcja układu pokarmowego uruchamiana w kontakcie z toksycznymi substancjami lub czynnikami chorobotwórczymi przedostającymi się do organizmu. Zgodnie z definicją sformułowaną przez WHO, aby mówić o rozwolnieniu ilość wypróżnień u dziecka karmionego sztucznie musi przekraczać trzy na dwanaście godzin. Epizodów biegunkowych nie można lekceważyć, ponieważ taka dolegliwość może doprowadzić do szybkiego wyczerpania i odwodnienia dziecka.
Oprócz zwiększonej częstotliwości oddawania stolca, w czasie epizodu biegunkowego zmienia się także jego konsystencja. Ponieważ w dużej części składa się on z wody, na pieluszce można zauważyć szarą, wilgotną obwódkę tworzącą się wokół kału. Stolec zawiera zwykle nadtrawione resztki pokarmu, może pojawić się w nim także domieszka krwi, ropy lub śluzu.
Gdy dolegliwości utrzymują się nie dłużej niż dwa tygodnie mamy do czynienia z biegunką w formie ostrej. Najczęściej jest ona wywołana zakażeniami wirusowymi (głównie przez rotawirusy) lub bakteryjnymi (przede wszystkim pałeczkami Salmonelli, E. coli i Shigelli). Ostre rozwolnienie u dziecka może wystąpić także z powodu alergii lub nietolerancji pokarmowej. Ten typ biegunki powoduje największe ryzyko utraty wody z organizmu, dlatego w trakcie jej przebiegu należy dbać o odpowiednie nawadnianie maleństwa.
O biegunce przewlekłej mówimy wtedy, gdy objawy trwają ponad cztery tygodnie. Taki stan może być spowodowany wniknięciem do organizmu pasożytów (m.in. pełzaków czerwonki, tasiemców i lamblii), wyjątkowo intensywnej nadwrażliwości na określone składniki pokarmowe (u małych dzieci są to głównie białka mleka krowiego), zapaleniem jelita cienkiego i okrężnicy, zespołem jelita drażliwego, mukowiscydozą lub celiaklią. Biegunka przewlekła może doprowadzić do zahamowania przyrostu masy ciała lub zatrzymania wzrostu dziecka.
Warto wiedzieć, że w przypadku dzieci nie podaje się klasycznych leków przeciwbiegunkowych. Nawet węgiel nie jest zalecany u najmłodszych. Zahamowaniu biegunki można sprzyjać, podając dziecku produkty o działaniu zatwardzającym. Takie działanie ma na przykład ryż, dlatego przy biegunce zaleca się podawanie kleiku ryżowego – jest on nie tylko zatwardzający, ale jednocześnie lekkostrawny i nie obciąża nadmiernie układu pokarmowego.
Podobnie działa marchew oraz jabłka – przy biegunce produkty te należy podawać dziecku w formie gotowanej lub pieczonej, bo na surowo są zbyt ciężkostrawne. Należy też unikać produktów o działaniu rozluźniającym stolec, przede wszystkim śliwek, w tym suszonych, truskawek, pomarańczy. Owoce te świetnie sprawdzają się natomiast przy zaparciach.
W przypadku biegunki główną zasadą jest dbanie o nawodnienie dziecka. W przypadku dzieci najmłodszych, karmionych piersią, należy zwiększyć częstotliwość przystawiania malucha do piersi. U dzieci starszych dbamy o częste podawanie wody – należy robić to naprawdę często, jednak w niewielkich porcjach.
W przypadku rocznego dziecka należy podawać dodatkową porcję płynu w ilości 50–100 ml po każdym luźnym stolcu. Podczas epizodów biegunkowych nie należy zmieniać diety maleństwa: dziecko powinno otrzymywać to samo mleko modyfikowane lub być tak samo karmione piersią jak dotychczas.
Szczególnie w sytuacji, gdy biegunce towarzyszą wymioty, co jest częste przy zatruciach pokarmowych lub infekcjach wirusowych, podanie większej ilości wody może wywołać odruch wymiotny, a w konsekwencji doprowadzić do jeszcze większego odwodnienia organizmu. A to właśnie ryzyko odwodnienia sprawia, że biegunka u dzieci jest tak niebezpieczna.
Wśród domowych sposobów na biegunkę należy wymienić właśnie stosowanie odpowiedniej diety:
To wszystko pomoże dziecku przejść przez ten trudny czas. Nie należy przy tym ulegać pokusie pocieszania malucha smakołykami – przekąski, słodycze, przetworzona żywność są niezdrowe i ciężkostrawne, więc dla zmęczonego biegunką układu pokarmowego są szczególnie niewskazane.
Aby przyspieszyć zakończenie biegunki warto podawać zalecane przez lekarzy preparaty probiotyczne, przede wszystkim te zawierające szczepy Lactobacillus reuteri (L. reuteri). Probiotyki są wskazane zwłaszcza wtedy, gdy pojawia się biegunka po antybiotyku.
U starszych dzieci możemy włączyć podawanie naturalnych naparów:
W trakcie biegunki należy zadbać też o skórę dziecka. Ponieważ rozwolnienie powoduje utratę wody, warto po każdym wypróżnieniu lub zmianie pieluszki przemyć skórę i nasmarować pupę dziecka ochronnym kremem.
Prawdziwą zmorą rodziców są epizody biegunki u dziecka w okresie ząbkowania. Zachowanie malucha w tym czasie znacznie się zmienia: jest rozdrażniony, niespokojny i wyjątkowo marudny. U większości dzieci pojawia się wtedy również rozwolnienie. Taki stan trwa zazwyczaj do kilku dni. Po tym czasie u maleństwa zwykle pokazuje się nowy ząbek. W tym trudnym okresie należy otoczyć dziecko troskliwą opieką i zapewnić mu spokój.
Jeśli zależy nam, by zminimalizować ryzyko wystąpienia biegunki u dziecka, musimy zadbać o jego jelita, a konkretniej – o florę bakteryjną w jelitach, bo od niej zależy nie tylko sprawność procesów trawiennych, ale też w dużej mierze poziom odporności całego organizmu.
Jak ją wzmocnić? W diecie dziecka nie powinno zabraknąć naturalnych probiotyków – zaliczamy do nich:
W przypadku biegunki u bardzo małego dziecka nie należy zwlekać z wizytą u pediatry. Natychmiastowa konsultacja lekarska jest konieczna zwłaszcza wtedy, gdy:
Pamiętajmy również, że przy biegunce bardzo łatwo o zarażenie innych domowników, dlatego po każdym kontakcie z pieluchą dokładnie myjmy ręce.